علاقه مندان به سخت افزار حتما دیدن که اسلات های RAM روی مادربرد دوتا آبی یا مشکی و یا رنگ دیگری هم میتوانند باشند،برای پاسخ به این سوال مفاهیم باس،کلاک و… را باید دانست.
باس RAM چیست ؟
Bus در واقع یعنی اتوبوس! شما وقتی سوار یک اتوبوس می شوید یک سری از مردم را از جایی به جای دیگه انتقال می دهد، پس در واقع مسیر انتقال اطلاعات از RAM به پردازنده که در این مسیر چیپ شمالی هم قرار دارد.
در تصویر زیر خطوط باس بین CPU و ورودی ها و خروجی ها مشخص شده اند
کنترل کننده حافظه(Memory Controller) چیست ؟
کنترل کننده حافظه که همون چیپ شمالی هست که در قسمت بالایی مادر برد قرار دارد ، که در بعضی از ماردربرد ها چیپ شمالی دیگر وجود ندارد و با CPU های نسل جدید به نوعی ترکیب شده ، این قطعه کار کنترل اطلاعات را بر عهده دارد ، ودر ماردبرد های با گرافیک Onboard گرافیک در این چیپ ست ترکیب شده است .
تکنولوژی دو کناله (Dual Channel ) چیست ؟
Dual به معنب دوتایی است ، قبل ظهور این تکنولوژی رم ها از یک مسیر ۶۴ بیتی از در ارتباط با پردازنده استفاده می کردند، بدین صورت که ۶۴ سیم از ماژول رم به سمت چیپ شمالی می رفت که از D0 تا D63 بود، اما در تکنولوژی Dual کانال مسیر های ارتباطی دو باربر شدند یعنی از ۰ تا ۱۲۸ که از D0-D127 شماره گذاری می شدند
لازم به ذکر است رم های موجود در بازار ۶۴ بیتی هستند ،واسه اینکه مادربورد بتونه ۱۲۸ بیت رو بین کنترل کننده حافظه و خود حافظه رم انتقال بده لازمه که از دو عدد حافظه رم یا ضریبی از عدد ۲ مثلا ۴ عدد رم روی اسلات رم استفاده بشه . بهتره که این رم ها از یک مدل و یا با مشخصات کاملا یکسان باشند . مشخصاتی مثل سرعت کلاک پالس ، تایمینگ ( که بعدا در علم فردا تشریح می کنم ) و همچنین ظرفیت حافظه ( مثلا جفتشون ۲ گیگ یا ۱ گیگ باشن ) .
در تصویر زیر دو حافظه رم و نحوه اتصال باس دیتا شون به کنترل کننده حافظه رو میبینید که در حالت تک کانال یا single channel کانفیگ شدند . همونطور که میبینید هر دو رم فقط با ۶۴ خط اتصالی می تونن انتقال اطلاعات انجام بدن .
تصویر زیر هم دو حافظه رم رو در حالت دو کاناله یا dual channel نشون میده که به هر کدوم از رم ها یک مسیر ۶۴ بیتی اختصاص یافته که جمعا ۱۲۸ بیت میشه . پس پهنای باند کلی حافظه رم بیشتر میشود.
channel نباید با تکنولوژی DDR اشتباه گرفته بشه . DDR مخفف Double Data Rate هست به این معنی که در هر کلاک پالس دو بار اطلاعات جابجا میشوند.
چگونه این مورد را فعال کنیم ؟
برای فعال کردن باید دو عدد رم یا چهار عدد رم با مشخصات یکسان داشته باشیم و این رم ها را در اسلات های هم رنگ مادربرد جا بزنیم، مثلا در شکل زیر با در دست داشتن دو عدد رم ۲ گیگ یا ۱ گیگ و جازدن رم ها یکی در سفید و دیگری در الات هم رنگ خودش می توانیم این قابلیت را فعال نماییم.
خوب بعضی از فروشنده ها میگن به جای اینکه یک رم چهار گیگ بگیری میتونی دو تا رم دو گیگ بگیری اینجوری بهتره بعد که ازشون میپرسی ساده میگن اگر دو تا رم دو گیگ بگیری ،یکیش که خراب بشه بکی دیگه داری ! تا حدی هم این حرف درست هست اما این حرف بر میگرده به همین موضوع
یک مثال برای اینکه این تکنولوژی به چه درد میخوره ؟
البته تا الان باید فهمیده باشید!
رم های موجود در بازار با Mhz 800 ، ۱۳۳۳Mhz و … وجود دارند و برای محاسبه پهنای باند آن ها باید از رابطه زیر پیروی کنیم
پهنای باند رم = سرعت کلاک رم (بر حسب مگاهرتز) ضربدر عدد هشت(۸)
پس اگر یک رم ۴ گیگ با باس ۱۳۳۳ داشته باشیم میشه عدد ۱۳۳۳ ضربدر ۸ که عدد ۱۰۶۶۴ می آید که چیزی بیش از ۱۰ گیگ میشه ، حال اگر از دو عدد رم ۲ گیگ با باس ۱۳۳۳ استفاده نماییم پهنای باند دو برابر میتوانیم استفاده نماییم.